Γιατί όχι σοσιαλισμός;

Οποιαδήποτε προσπάθεια υλοποίησης σοσιαλιστικών ιδεών αναπόφευκτα έρχεται σε σύγκρουση με την τεράστια, εδραιωμένη καπιταλιστική δύναμη και με τον ανθρώπινο εγωισμό. Οι πολιτικοποιημένοι άνθρωποι οφείλουν να πάρουν πολύ σοβαρά αυτά τα εμπόδια. Ωστόσο, η ύπαρξη εμποδίων δεν είναι λόγος να υποβαθμίζουμε το ιδεώδες καθεαυτό. Να υποβαθμίζουμε ένα ιδεώδες μόνο επειδή αντιμετωπίζει πρακτικά εμπόδια δημιουργεί σύγχυση και η σύγχυση παράγει αποπροσανατολισμένη πρακτική: υπάρχουν δηλαδή συνθήκες στις οποίες το ιδεώδες θα μπορούσε να υλοποιηθεί, αλλά δεν προωθείται με την απαιτούμενη αποφασιστικότητα λόγω έλλειψης σαφήνειας όσον αφορά το περιεχόμενό του. Ένας κεντρικός σοσιαλιστικός στόχος είναι η επέκταση της αλληλεγγύης και της δικαιοσύνης σε όλη την οικονομική ζωή των ανθρώπων. Κάποιοι πιστεύουν ότι αυτή τη στιγμή γνωρίζουμε ότι κάτι τέτοιο είναι αδύνατο. Μολαταύτα οι κατακτήσεις της κοινοτικής αλληλεγγύης σε κάποιους τομείς, όπως η υγεία και η παιδεία, έχουν καλλιεργήσει βιώσιμες μορφές παραγωγής και διανομής. Είναι σήμερα απόλυτη ανάγκη να υπερασπιστούμε την κοινοτική αλληλεγγύη καθώς δέχεται καταιγισμό επιθέσεων από την αρχή της αγοράς. Η φυσική τάση των αγορών είναι να εξαπλώνονται σε όλο και μεγαλύτερο κοινωνικό φάσμα, επειδή οι επιχειρηματίες βλέπουν ευκαιρίες να μετατρέψουν σε εμπόρευμα αγαθά και υπηρεσίες που δεν εμφορούνται από την εμπορευματική αρχή. Αν αφεθεί μόνη της, η δυναμική του καπιταλισμού είναι αυτοτροφοδοτούμενη, και οι σοσιαλιστές χρειάζονται οργανωμένη πολιτική δύναμη για να αντιταχθούν σε αυτή τη δυναμική. Οι καπιταλιστές αντίπαλοί τους, οι οποίοι κινούνται προσδεμένοι στο σύστημα, δεν χρειάζονται τόσο αυτή τη δύναμη (χωρίς αυτό να σημαίνει ότι δεν την έχουν!). Συμφωνώ με τον Albert Einstein ότι ο σοσιαλισμός είναι η προσπάθεια της ανθρωπότητας «να υπερβεί το αρπακτικό στάδιο της ανθρώπινης ανάπτυξης». Κάθε αγορά, ακόμα και μια σοσιαλιστική αγορά, αποτελεί αρπακτικό σύστημα. Η προσπάθειά μας να προχωρήσουμε πέρα από το αρπακτικό στάδιο έχει μέχρι σήμερα αποτύχει. Δεν πιστεύω ότι το σωστό συμπέρασμα είναι να εγκαταλείψουμε την προσπάθεια. Τζ. Α. Κ.